“Je bent wat je papa eet”

‘Vaders eetgewoonten zijn doorslaggevend voor gezondheid van kinderen’

De Standaard: http://www.demorgen.be/wetenschap/je-bent-wat-je-papa-eet-ba559bc0/
zie ook: http://news.uoguelph.ca/2016/06/fathers/

Wat suggereert de titel?

Vaders zouden bepalen wat de eetgewoonten zijn van hun kinderen, en bij jongens zijn vaders zelfs belangrijker dan de moeders.

Op welk wetenschappelijk onderzoek is het nieuwsbericht gebaseerd?

Haines et al. Family functioning and quality of parent-adolescent relationship: cross-sectional associations with adolescent weight-related behaviors and weight status
International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity (2016) 13:68

Een groot Amerikaans survey onderzoek onder 6382 adolescenten en jong-volwassenen die over de relatie met hun vaders en moeders rapporteerden, en over hun (over-)gewicht en eetgewoonten. Het was een cross-sectionele studie met vragenlijsten, de data werden met regressie-technieken geanalyseerd en ‘odds’-ratio’s berekend. Odds geven weer of er sprake is van een verhoogd (odds > 1.00) of verlaagd risico (odds < 1.00). Het risico op overgewicht bij meisjes was groter naarmate ze een slechtere relatie met hun moeder en met hun vader rapporteerden. Bij jongens was het risico op overgewicht alleen verhoogd als ze een slechte relatie met hun vader rapporteerden.

Is dit echt wetenschappelijk nieuws?

De auteurs van het wetenschappelijk artikel spreken in termen van jongens die “more affected by their relationship with fathers” zouden zijn, een causaal verband dus. Maar er is geen sprake van een causaal verband. Ten eerste is dit een cross-sectionele studie, dus alle metingen hebben op hetzelfde moment plaatsgevonden, en oorzaak en gevolg kunnen niet in tijd van elkaar onderscheiden worden. Ten tweede is de ‘invloed’ van vaders op het overgewicht van hun zonen versus hun dochters absoluut niet verschillend. In beide gevallen is sprake van odds rond de 0.80 voor het (kleinere) risico op overgewicht bij een goede relatie met de vader. Bij meisjes daalt de prevalentie van overgewicht bij een goede relatie met de vader (vergeleken met een slechte relatie) met 4% naar 19%. Bij jongens is dat een daling van 4.6% naar 28.7%. Daar zit geen kiertje meer tussen.

Wat is de kwaliteit van het onderzoek?

Het is een cross-sectionele survey propvol met vragenlijsten. Alle gegevens komen uit 1 bron, de ouders worden niet gehoord, en er vinden geen objectievere observaties en metingen plaats. Dit is grootschalig maar gemakzuchtig onderzoek.

Wat is de praktische bruikbaarheid?

Er zijn geen praktische richtlijnen mogelijk omdat het onderzoek niet deugt. Het is heel wel mogelijk dat participanten met overgewicht wat somberder zijn over hun relatie met de ouders dan participanten die niet tobben met hun gewicht. Dit onderzoek geeft daarover geen uitsluitsel.